Geschiedenis
Zoals in elke ontwikkeling in de geschiedenis van de mensheid, kent ook de acupunctuur perioden van groei en erkenning; perioden van twijfels of ontkenning. De geschiedenis van acupunctuur gaat terug tot prehistorische tijden. Toen waren de naalden van steen, daarna porselein of ceramiek en werden voor medische doelen gebruikt. In het Bronzen tijdperk werden deze naalden vervangen door metalen naalden en deze werden later verder verfijnd.
Vanuit Chinese geschriften blijkt dat de geschiedenis van acupunctuur terug gaat tot zo'n 3000 jaar v. Chr. Aan Fu Xie (†2852 v.Chr) wordt de eerste sociale orde, het Chinees schrift en de theorie van de acht trigrammen toegedicht. Zijn opvolger ShenNong (†2737 v.Chr) ontwikkelde landbouw en Geneeskunde. De eerste Materia Media met meer dan driehonderd beproefde middelen tegen de ziekten, wordt aan hem toegeschreven.
De Gele Keizer Huangdi (†2679 v.Chr) bevorderde geschiedschrijving en ontwikkelde de eerste Chinese kalender. Ten tijden van Keizer Yao (2357-2255 v.Chr) kwamen verdere ontwikkelingen tot stand met o.a. de inrichting van de seizoenen in de Chinese kalender. Keizer Shun (†2205 v.Chr) en zijn eerste minister Yu formuleerden kosmologische bestuurlijke wetmatigheden, ook wel de vijf elementen genoemd (Hout, Vuur, Aarde, Metaal, Water).
De dynastieën volgden elkaar op. In de loop van de eeuwen ontwikkelde de kosmologische doctrine zich tot het Taoïsme, een soort ´staatsgeloof´ met vastgestelde riten en gebruiken.
In de 6e eeuw v.Chr. (tijdperk van Confucius, Mencius) werden Chinese standaard werken zoals de Neijng (interne geneeskunde), de Shujing (boek der documenten) en de Shijing (boek der liederen) geschreven en samengesteld. Confucius herschreef de Yijing (boek der verandering). Hierdoor ontstond de conformistische variant van het Taoïsme, het Confucianisme.
De periode van 482-221 v.Chr. staat ook bekend als de tijd van 'oorlogvoerende staten'. Toen nam de medische kennis fors toe. Metalen naalden kwamen ter beschikking en de term acupunctuur raakte ingeburgerd. Het woord acus betekend naald en punctuur betekend steken.
Tijdens de Han-dynastie (206 v.Chr - 220 na Chr) kon de geneeskunde zich verder ontwikkelen en werd de Materia Medica van keizer Shennong samengesteld. Daarin zijn koortswerende, purgerende, diuretische, pijnstillende, opwekkende en spijsvertering bevorderende middelen en de middelen tegen diarree beschreven. Zelfs de chirurgie was toongevend. Onder verdoving werden zelfs hersenoperaties uitgevoerd.
Uit werken tussen 618-845 (Tang-dynastie) bleek dat Chinezen in die tijd al goed waren ingevoerd in de anatomie en fysiologie van het menselijk lichaam. In een tijd dat in Europa geneeskunst niet verder was gevorderd dan het bezweren met toverformules en ziekten nog algemeen als straf voor begane zonden werden beschouwd. Al in deze periode formuleerden de Chinese artsen hun diagnostiek en hun therapieën.
In de zesde eeuw waren er in China ziekenhuizen met behandelingen gewijd aan ziektes zoals pokken, lepra, difterie en scheurbuik. In de zevende eeuw had Het Keizerlijk Instituut voor Geneesheren zo'n 350 geregistreerde studenten.
Dao Guang, rond 1822, heeft onder invloed van de 'westerse wetenschap' het uitoefenen van de acupunctuur verboden. Maar hij kon niet voorkomen dat op het platteland de zogenaamde 'barenfoot-dokters' intensief voor deze therapie werden geraadpleegd waardoor de traditionele Chinese geneeskunst bleef bestaan. Sinds deze periode was de waardevolle kennis vertroebeld door dogma's en bijgeloof.
Pas in 1944 heeft Mao Zedong de acupunctuur weer laten erkennen als volwaardige geneeskunst naast de westerse geneeskunde. Sinds deze periode kent de tegenwoordige wereld ook de synergie in de ontwikkelingen van Traditionele Chinese Geneeskunst en de Westerse Geneeskunde.
Heden
Tegenwoordig is acupunctuur als onderdeel van TCM (Traditionele Chinese Medicijnen) een complexe maar aantoonbaar werkende geneeswijze, waarbij gewerkt wordt via meridianen. Meridianen zijn netwerken van banen waardoor onze energie (Qi), bloed en lichaamsvloeistoffen in het lichaam wordt verspreid. Deze dienen altijd gelijkmatig te stromen en voldoende aanwezig te zijn. Door verschillende oorzaken kunnen blokkades, overschotten of tekorten ontstaan met pijn, ongemak en ziektes als gevolg. In normale omstandigheden kan het lichaam een disbalans makkelijk terug in evenwicht brengen. Bij ziekte is het lichaam niet altijd even goed in staat om het evenwicht te herstellen. Acupunctuur kan daarbij helpen en kan een acupuncturist verstoringen beïnvloeden en harmoniseren.